Προσκύνημα στο Μοναστήρι της Τατάρνας

Μια κουραστική, αλλά όμορφη εκδρομή που έγινε πριν λίγες μέρες (7-2-09) από τη «γνωστή» μεγάλη παρέα μας στο μικρό, αλλά ιστορικό μοναστήρι της Τατάρνας[1] είναι η αφορμή για το σημερινό θέμα μας.

Το μοναστήρι είναι κτισμένο σε υψόμετρο 100 μ. πάνω από την επιφάνεια της τεχνητής λίμνης Κρεμαστών.

«Το Μοναστήρι της Τατάρνας που βρίσκεται 22 χιλιόμετρα από τη Δυτική Φραγκίστα με κατεύθυνση προς το χωριό Τριπόταμος και 70 χλμ. από το Καρπενήσι, χτίστηκε στα 1555, αλλά η παράδοση αναφέρει πως προϋπήρχε σε αυτό το σημείο μονή χτισμένη από το 1200.

Το μοναστήρι της Τατάρνας υπήρξε ιδανικό κρησφύγετο αλλά και πρόχειρο νοσοκομείο για τους επαναστάτες κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας καθώς και πολύ καλό ορμητήριο για τις πολεμικές επιχειρήσεις του Καραϊσκάκη.

Η Ιερά Μονή γιοτράζει στις 8 Σεπτεμβρίου ( το γενέθλιον της Θεοτόκου). Οι επισκέπτες θα εντυπωσιαστούν από την ψηφιδωτή εικόνα «Ο Βασιλεύς της Δόξας» η κατασκευή της οποίας χρονολογείται στα 1350. Στο μοναστήρι σώζονται μέχρι σήμερα οστεοθήκες, ιερά άμφια, πολύτιμοι σταυροί και Βυζαντινές εικόνες.

Στο σημείο που βρίσκεται το Μοναστήρι και λίγο παρακάτω, ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει τη γαλήνη της Τεχνητής Λίμνης των Κρεμαστών. Επίσης, στη θέση «Φτερόλακα» δυτικά του Μοναστηριού ο επισκέπτης μπορεί να θαυμάσει το επάνω μέρος (επειδή το κάτω είναι μέσα στο νερό της λίμνης) της πέτρινης «γέφυρας του Μανόλη» από την οποία την εποχή της Τουρκοκρατίας διέρχονταν τα καραβάνια με τρόφιμα και εμπορεύματα για τη τροφοδοσία των κατοίκων της Πίνδου.

Κοντά στη Μονή Τατάρνας και στην έξοδο του χωριού Ανατολική Φραγκίστα, βρίσκεται ανάμεσα σε πλατάνια η Ιερή Μονή της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος με ενδιαφέρουσες Βυζαντινές Τοιχογραφίες. Παλαιότερα γινόταν εδώ ένα από τα μεγαλύτερα παζάρια της Ορεινής Ελλάδας και ζωοπανήγυρη. Ακόμα και σήμερα, στον Σωτήρα (έτσι λέγεται η τοποθεσία) γίνεται κάθε χρόνο παζάρι στις 17,18 και 19 Αυγούστου».

«Η Ιερά Μονή Τατάρνας είναι ένα από τα πιο σημαντικά μοναστήρια της Ευρυτανίας. Η δημιουργία της φτάνει στον 12^ο αιώνα, όμως, τότε βρισκόταν πιο πίσω, κοντά στην πλαγιά του Βουνού. Καταστράφηκε στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, αλλά ξαναδημιουργήθηκε στα μέσα του 16ου αιώνα από τους μοναχούς Μεθόδιο και Δαβίδ. Αποτέλεσε ορμητήριο του αγώνα κατά των Τούρκων, γι’ αυτό και το 1823 το κατέστρεψαν ολοσχερώς. Ξαναχτίστηκε και καταστράφηκε στην πορεία του αρκετές φορές, όμως αναγεννήθηκε από τις στάχτες του για τέταρτη φορά. Εκεί φυλάσσεται η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Ταταρνιώτισσας, ντυμένη με σμάλτο. Η Μονή Τατάρνας διαθέτει ένα από τα σημαντικότερα μουσεία με κειμήλια (το πια σημαντικό, η εικόνα «Άκρα Ταπείνωση» του 12ου – 13ου αιώνα)».

«Πρόσβαση στη Μονή της Τατάρνας έχουμε από το δρόμο Φραγκίστας – Γρανίτσας. Εγκαταλείποντας τη Φραγκίστα και κατηφορίζοντας προς το συνοικισμό Γουλαίικα, αν τα νερά της λίμνης έχουν υποχωρήσει, θ’ αντικρίσουμε τη Γέφυρα του Μανώλη, το στολίδι αυτό, να στέκει εκεί επί αιώνες… Λίγο πιο έξω από το χωριό Τριπόταμος, στην όχθη της λίμνης και σε κατάφυτη πλαγιά, βρίσκεται το Μοναστήρι της Τατάρνας. Η Μονή αυτή έχει κτισθεί μετά την κατασκευή του φράγματος, πλησίον της παλιάς Μονής, η οποία σκεπάστηκε από τα νερά της λίμνης. Δίπλα σ’ αυτή, φυλάσσονται στο σκευοφυλάκιο και τα ιερά κειμήλια του Μοναστηριού, όπως: εικόνες, αργυρά σκεύη, χρυσοκέντητα άμφια, χειρόγραφα κ.λπ. Πολλά απ’ τ’ αντικείμενα αυτά είναι του 16ου αιώνα.»

Τρεις σημαντικές παρατηρήσεις θα κάνω πριν σας παραδώσω το φωτογραφικό υλικό για το μοναστήρι και τη γύρω περιοχή.

Α) Ιστορική: Η μονή έχει μια μεγάλη ιστορία στην περιοχή, μια από τις σχετικά απόρθητες.  Έπαιξε τεράστιο θεολογικό και κοινωνικό ρόλο σχεδόν σε όλη τη 2^η χιλιετηρίδα μ. Χ. Απόδειξη αποτελεί το γεγονός ότι κτίστηκε πολλές φορές από την αρχή, αφού καταστράφηκε αρκετές, αλλά και η σημαντική ιστορική συλλογή στο μουσείο του καινούριου κτιρίου.

Β)  Οικολογική: Η νέα της θέση βρίσκεται δίπλα στη τεχνητή (από τη ΔΕΗ)  λίμνη Κρεμαστών με τις ξακουστές γέφυρες Τατάρνας[2]

και Επισκοπής[3], μέσα σε μια καταπληκτική ομορφιά, και όντως με δύσκολη προσέγγιση λόγω του δρόμου, πράγμα που οδηγεί σε συνθήκες σχετικής ησυχίας στην αδελφότητα της Μονής. Αξίζει να μείνει λοιπόν εκεί κάποιος για λίγες μέρες.

Γ) Η θεολογική: Ιδιαίτερο πνεύμα ορθόδοξης ελευθερίας αποπνέει η αδελφότητα με την πνευματική καθοδήγηση του ηγουμένου της Αρχιμ. Δοσίθεου (Κανέλλου).

Το πνεύμα αυτό το ζει κανείς κανείς μαζί του όταν βρεθεί εκεί, αλλά και το διαισθάνεται στα πολλά και εκπληκτικά βιβλία[4] του, που είναι παγκοσμίως ξακουστά.

Επίσης είναι παγγίνως γνωστό για τη σχέση του γέροντα με το Οικουμενικό μας  Πατριαρχείο.

Χμμμ.. Λέω να ξαναπάμε…

---

[1] Λεπτομερή στοιχεία μπορείτε να διαβάσετε εδώ: http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%9C%CE%BF%CE%BD%CE%AE_%CE%A4%CE%B1%CF%84%CE%AC%CF%81%CE%BD%CE%B1%CF%82 και εδώ:

http://www.ecclesia.gr/greek/monshrines/tatarn.html

[2] «Απέναντι από το Μοναστήρι έχουμε πανοραμική άποψη της Γέφυρας της Τατάρνας, η οποία δεσπόζει πάνω από τα νερά της λίμνης και συνδέει τα χωριά τής εκεί περιοχής Τριπόταμο, Παλαιοκάτουνο, Βούλπη, Χρύσοβα, Βελαώρα, το χωριό του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, Τοπόλιανα, Γρανίτσα, γενέτειρα του λογοτέχνη Στέφανου Γρανίτσα και τόπος καταγωγής του Ζαχαρία Παπαντωνίου με την απέναντι ακτή της Ακαρνανίας περιοχής Βάλτου.

Σ’ αυτό το στενό σημείο της λίμνης με μελέτη και σχέδια του πολιτικού μηχανικού Αρίσταρχου Οικονόμου κατασκευάστηκε η πολυβραβευμένη σε διεθνή συνέδρια «Γέφυρα της Τατάρνας». Στο σημείο αυτό, στον πυθμένα της λίμνης, βρίσκεται το μονότοξο γεφύρι που ένωνε παλιά τις δύο όχθες του Αχελώου και ήταν το πέρασμα επικοινωνίας της περιοχής. Η γέφυρα δεν ήταν μεγάλων διαστάσεων καθ’ όσον ο ποταμός στο σημείο αυτό περνούσε μέσα από στενό βραχώδες μέρος. Μέχρις εκεί ο Αχελώος έρρεε ορμητικός και βρυχώμενος. Το καλοκαίρι δε η ποσότητα του νερού τον έκανε διαβατό».

[3] «Ο δρόμος Φραγκίστας – Αγρινίου μας οδηγεί στην εντυπωσιακή Γέφυρα της Επισκοπής, η οποία ενώνει την Ευρυτανία και την Αιτωλοακαρνανία. Αριστερά και δεξιά της Γέφυρας υπήρχαν τα χωριά Επισκοπή και Σίδερα.
Στην Επισκοπή υπήρχε αρχαίος βυζαντινός ναός, κτίσμα του 8ου αιώνα, με τοιχογραφίες και εικόνες ανυπολόγιστης ιστορικής και πολιτιστικής αξίας, αφιερωμένος στην Παναγία. Το αρχιτεκτονικό αυτό στολίδι σκεπάστηκε, χάθηκε στα νερά της τεχνητής λίμνης που δημιουργήθηκε με το Φράγμα των Κρεμαστών το 1963. Οι τοιχογραφίες του ιστορικού ναού αποκολλήθηκαν και με τις εικόνες του φυλάσσονται στο Εθνικό Μουσείο των Αθηνών…». Δείτε και στο Μτβ: https://manitaritoubounou.wordpress.com/2008/11/14/exafanisi-orthodox-nawn-1/

[4] α) Θέλω να πιω όλο τον Βόσπορο: http://www.bibliopolio.gr/images/coversnew1/b122735.jpg

β) Ορθοδοξία και φυσικόν περιβάλλον:

http://www.bibliopolio.gr/images/coversnew9/thumbs/141x200_b96933.jpg

γ) Οψοποιών μαγγανείαι ήγουν καλογηρική μαγειρική και ζαχαροπλαστική:

http://www.bibliopolio.gr/images/coversnew1/b101159.jpg

δ) Ορθόδοξος πίστις και ζωή (Οι τρεις περί Ιερά Μονή Παναγίας Τατάρνης  Ευρυτανίας Συγγραφέας Δοσίθεος, Αρχιμανδρίτης Μεταφραστής Δοσίθεος,  Αρχιμανδρίτης πίστεως λόγοι Ηλία του Μηνιάτη):

http://www.bibliopolio.gr/images/coversnew9/b98057.jpg

ε)  Προσκύνημα στο μοναστήρι της Τατάρνας:

http://www.stamoulis.gr/vivliognosia/photo/18212.jpg