Kεραμιδοκάμινα, Ασβεστοκάμινα, Εργαστήρι Κεραμεικής και Ξυλόφουρνοι στην Κέρτεζη – (Μέρος ΙΙ)

Οι προβιομηχανικές βιοτεχνίες-οικοτεχνίες της Κέρτεζης και τρεις μεταβιομηχανικές απόπειρες

Kεραμιδοκάμινα, Ασβεστοκάμινα, Εργαστήρι Κεραμεικής και Ξυλόφουρνοι στην Κέρτεζη – (Μέρος ΙΙ)

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Συνέχεια από το Μέρος I

V) Τα κεραμιδοκάμινα

Η λειτουργία τους ήταν απλή, αλλά πάντως είχε μια σειρά αλυσιδωτών ενεργειών: Στην αρχή έβγαινε από το χωράφι η άργιλος. Έσκαβαν δηλαδή μεγάλες γούβες και έβγαζαν το αργιλώδες χώμα που αποτελούσε την 1^η ύλη για τα κεραμίδια. Καθαριζόταν, κοσκινίζονταν ώστε να μη μείνει ούτε ένα χαλικάκι. Η ξερή κοπριά γαιδάρων και αλόγων που είχε μαζευτεί από τα χωράφια ανακατεύονταν με την καθαρή άργιλο για να «δέσει»..

Εν τω μεταξύ η άργιλος αφού πρώτα κοβόταν και είχε μπει σε ειδικά καλούπια και είχε ξεραθεί κάπως από τον αέρα. Μετά τοποθετούνταν όρθια τα καλούπια μέχρι να φορτωθεί πλήρως το καμίνι (περίπου έφταναν τα 5000 κομμάτια).

Συνέχεια →

Νερόμυλοι, Νεροτριβές, Νεροξυλουργείο και Μαγγανοπήγαδα στην Κέρτεζη (Μέρος Ι)

Οι προβιομηχανικές βιοτεχνίες-οικοτεχνίες της Κέρτεζης και τρεις μεταβιομηχανικές απόπειρες

Νερόμυλοι, Νεροτριβές, Νεροξυλουργείο και Μαγγανοπήγαδα στην Κέρτεζη  (Μέρος Ι)

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

I) Εισαγωγικά

Η μελέτη που ακολουθεί δεν φιλοδοξεί ούτε μόνο να αναδείξει με ένα τοπικιστικό πνεύμα σπουδαίες πρωτοβουλίες μεταποίησης στο χωριό μου. Δεν φιλοδοξεί επίσης ούτε να αποτελέσει μια λαογραφική μόνο προσπάθεια που έλλειπε και μάλιστα μουσιακού τύπου.

Έχει ως σκοπό να αναδείξει ένα υπόδειγμα προβημιοχανικών κυρίως  βιοτεχνιών και οικοτεχνιών σε μία μεγάλη αγροτοκτηνοτροφική κωμόπολη το οποίο υπόδειγμα κορυφώθηκε στα μέσα του εικοστού αιώνα. Το πρότυπο αυτό ερχόταν σε ορισμένους τομείς από το απώτατο παρελθόν, είτε από την περίοδο της τουρκοκρατίας, είτε από τα μεταεπαναστατικά χρόνια π. χ. νερόμυλοι, κεραμιδοκάμινα, σαγματοποιεία, μοδίστρες, κλπ).

Προσπαθήσαμε να πάρουμε όσο το δυνατόν περισσότερες αυθεντικές συνεντεύξεις, να εντάξουμε τις προσωπικές αναμνήσεις και ελάχιστες εμπειρίες, να περπατήσουμε και να φωτογραφήσουμε όσο γίνεται από κοντά τα εναπομείναντα κτίσματα. Σε κάθε θέμα δημοσιεύουμε τις πηγές των μαρτυριών από κατοίκους, τους οποίους και πάλι οφείλουμε να ευχαριστήσουμε δημοσίως για την καλοσύνη να συμμετάσχουν εγκάρδια στη μικρή αλλά ενδιαφέρουσα έρευνα και μελέτη ενός μάλιστα μη επιστημονικά  ειδικού στα ζητήματα αυτά.

Συνέχεια →

Οι 19+2 εκκλησιές της Κέρτεζης και τα 11 κερτεζίτικα αγιονύμια

Οι 19+2 εκκλησιές της Κέρτεζης και τα 11 κερτεζίτικα αγιονύμια

[Επαυξημένη, βελτιωμένη δημοσίευση και με πλήρες φωτογραφικό υλικό]

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα*

Μπορεί νάναι απίστευτο, αλλά η παλιά καλαβρυτινή κωμόπολη και σημερινό μεγαλοχώρι Κέρτεζη θα μπορούσε και να κατέχει πανελλήνιο ρεκόρ αριθμού εκκλησιών και αγιονυμίων στη χώρα μας. Σίγουρα πάντως ανήκει στις εξαιρέσεις.

Οι 16 από τις 19 εκκλησιές λειτουργούνται κάθε χρόνο, ενώ τα 2 ξωκκλήσια έχουν κάμποσα χρόνια να λειτουργηθούν. Παλαιότερα γινόταν και Θεία Λειτουργία στα 2 Παρεκκλήσια του κεντρικού Ναού. Τα τελευταία 15 χρόνια δυστυχώς δεν λειτουργεί και ο περιώνυμος βυζαντινός ναός στο Κοιμητήριο της «Κοίμησης της Θεοτόκου».

Οι οκτώ συν δύο ναοί βρίσκονται μέσα στα όρια του χωριού και αντιστοιχούσαν σε συνοικίες, όπου στις αρχές του 20^ου αιώνα είχαν δικό τους παπά, την οικογένεια του οποίου συντηρούσε το εκκλησίασμα και οι εργασίες του. Οι υπόλοιποι είναι διάσπαρτοι σε όλα τα σημεία του ορίζοντα των 27 τετρ. χιλιομέτρων των ορίων της Κέρτεζης και αποτελούν δωρεές πιστών. Έχουν χτιστεί κάποιοι και πριν από τον 20^ο αιώνα, οι περισσότεροι κατά τον 20^ο και δύο τον 21^ο αιώνα.

Τα περισσότερα αγιονύμια βρίσκονται στο Βορρά και στην Ανατολή του χωριού, ενώ μόνο τρία μέσα στον οικισμό. Για τα περισσότερα εξωκκλήσια και αγιονύμια έχουν κτιστείομώνυμα εικονοστάσια (δωρεές πιστών ενοριτών) στα όρια του κεντρικού δρόμου,  ένα στον «Κάτω δρόμο», ένα στον «Επάνω δρόμο» και ένα στο δρόμο που περνά από το «Κιόσι».

Ι) Οι εντός του χωριού Ιεροί Ναοί (κατά πιθανή σειρά παλαιότητας)

Συνέχεια →