Όταν ο «εχθρός» μας γίνεται «διπλανός», αλληλέγγυος και «σύντροφος»-Ευαγγέλιο του Σαμαρείτη

Σχόλια πολλά στο Σαμαρείτη του ευαγγελίου

«…τίς οὖν τούτων τῶν τριῶν πλησίον δοκεῖ σοι γεγονέναι

τοῦ ἐμπεσόντος εἰς τοὺς λῃστάς;

 ὁ δὲ εἶπεν· ὁ ποιήσας τὸ ἔλεος μετ’ αὐτοῦ.

εἶπεν οὖν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· πορεύου καὶ σὺ ποίει ὁμοίως»

 

Η σημερινή μέρα είναι σημαδιακή για το ΜτΒ: Κλείνουμε ως ιστολόγιο έξι χρόνια και μπαίνουμε στον έβδομο. Θα τιμήσουμε τη μέρα πάλι με θέμα του Κυριακοδρόμιου, αφού  συμπίπτει το γενέθλιο με Κυριακή και μάλιστα με ένα πολύπλοκο και πολυεπίπεδο Ευαγγέλιο.

Ένα ευαγγέλιο που έχει ως φόντο την μέχρι τα πρόθυρα του θανάτου καταλήστευση «ανθρώπου από άνθρωπο» και όχι απλά την «εκμετάλλευση». Ένα ευαγγέλιο όπου αποκαλύπτεται η «εν τοις πράγμασι» απαξία των θεσμικών και οργανικών ιερατείων και διανοούμενων, ενώ αναδύεται η θετική έκπληξη από έναν εθνικά και θρησκευτικά νομιζόμενο «εχθρό» των Ιουδαίων. Μιλάμε για το λεγόμενο ευαγγέλιο του «καλού» Σαμαρείτη*¹.

Θα προσπαθήσουμε να αναδείξουμε συνοπτικά και τα τρία επίπεδα της Παραβολής, την συγκυρία που έδωσε την αφορμή και κάποιες διαστρεβλώσεις.

Εξήλθαν των ορίων, έγιναν Εκκλησία, επανήλθαν στους τόπους: ένας πολύβουος αχός μια μέρα μετά το ευαγγέλιο της Χαναναίας

Ζωοποίηση και νοηματοδότηση στα σύνορα μιας διπλής νεκρής τοπικότητας…

Αναστοχαζόμενος το χθεσινό ευ-αγγέλιο, μετά από πολλαπλές χθεσινές και σημερινές εμπειρίες, κυρίως στην πραγματική ζωή, αποφάσισα να αφήσω γραπτές κάποιες σημειώσεις. Θέλω όμως εισαγωγικά να  σημειώσω ότι έπαιξαν αποφασιστικό ρόλο και μια σειρά σχόλια σε ηλεκτρονικούς τόπους με αφορμή δυο σκληρά ρεύματα, φαινομενικά αντίθετου προσανατολισμού, που κυριαρχούν σήμερα και στη χώρα μας: Μιας υπέρμετρης λατρείας της τοπικότητας και του φυλετισμού από τη μια και μιας υπέρμετρης διαφυγής απ’ αυτήν, για χάρη μιας δήθεν και άριζης οικουμενικότητας.

Η ζωή στον Ισραήλ, αλλά και σε πολλές μικρές εθνικοθρησκευτικές κοινότητες, είχε χάσει τον προφητικό προσανατολισμό της και αυτός ήταν σχεδόν νεκρωμένος. O Ισραήλ βρισκόταν στα χέρια γραφειοκρατικών θεολόγων του σαλονιού (Φαρισαίων κα Γραμματέων) και όλοι μαζί υποδουλωμένοι στην απολυταρχική αυτοκρατορία της Ρώμης. Παρόμοια νεκροί βρίσκονταν και οι γύρω λαοί και ας ήσαν …ειδωλολάτρες, όπως οι Συροφοίνικες (Χαναναίοι). Μέχρι την δημόσια εμφάνιση του Ιησού αντίπαλός τους ήσαν μικρές ζηλωτικές εθνικιστικές ομάδες (κάτι σαν τους χρυσαυγίτες της χώρας μας), αλλά αυτοί – οι Φαρισαίοι και Γραμματείς –  έλεγχαν ιδεολογικά και πολιτικά το λαό, όπως οι δικοί μας δυτικόπληκτοι και … μνημονιακοί. Φανερή εξαίρεση έπαιζαν οι προφήτες, όπως ο Ιωάννης στον Ιορδάνη. Με «φωνή εν τη ερήμω», αλλά με αποδοχή του χειμαζόμενου λαϊκού στοιχείου και κόντρα στις ντόπιες υποταγμένες και αλλοτριωμένες ελιτ έδινε μια βαθιά μα και επικίνδυνη νότα.

Στο 15^ο κεφ. του Ματθαίου, όπου ανήκει η χθεσινή ευαγγελική περικοπή*, ανοίγεται με πολλαπλούς όρους το ζήτημα της αποδοχής της θεανθρώπινης παρουσίας του Ιησού τόσο από τους ιθαγενείς (τα τέκνα Ισραήλ), όσο και από τους ξένους (…τα σκυλιά). Ο ευαγγελιστής Ματθαίος πλέκει περίτεχνα με ειδικό σχεδιασμό αυτό το ζήτημα.

Ο Θεός ποδήλατο και ο Θεός νερό

Η αλήθεια είναι ότι τον τελευταίο καιρό αργώ τις αναρτήσεις μου. Ο κύριος λόγος είμαι ο ίδιος, οι ασχολίες μου, οι προτεραιότητές μου, η πολλαπλή κρίση και οι αφορμές. Ευτυχώς να ‘ναι καλά το ρεύμα των δημιουργικών αναρχικών που πάντα έχουν ευφάνταστα συνθήματα. Βάζουν διλλήματα, ανοίγουν θέματα και προκαλούν την κάθε είδους ακηδεία μας.

Στο πανεπιστημιακό εκκλησάκι που λειτουργεί χωρίς πολλές φανφάρες μέσα στις ελιές του πανεπιστήμιου της Πάτρας ανέβηκε πριν λίγες μέρες το σύνθημα που αποτύπωσα φωτογραφικά (από το κινητό). Το σύνθημα αυτό βάζει διλληματικά και παράλληλα πολλά ζητήματα:

«Άνθρωπος χωρίς Θεό  ψάρι χωρίς ποδήλατο» (Α).

Τι θέλει να πει ο ποιητής (μάλλον νεαρός φοιτητής); Όπως τα ψάρια κολυμπούν μόνα τους, αυτόνομα, ζουν, περιοδεύουν, γεννοβολούν και μεγαλώνουν μέσα στο νερό χωρίς να έχουν ανάγκη από κανένα μηχάνημα-εξάρτημα, έτσι κι ο άνθρωπος. Δέχονται ως αξίωμα ότι στους θρησκευτικούς τύπους «ο Θεός τους» λειτουργεί ως μηχανικό μέσο, ως ποδήλατο και έτσι οι ίδιοι δεν έχουν μάθει να περπατούν στα (και με τα) «δικά τους πόδια».

Βυζάντιο: Ορθόδοξη πολιτεία ή πολυθρησκευτική πολιτική;

Παρασκευή 19 Ιουνίου 2009
Συνεδριακό Κέντρο Πανεπιστημίου Πατρών, Ρίον

Η Κοσμητεία της Σχολής Ανθρωπιστικών και Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Πατρών και το περιοδικό ΘΡΗΣΚΕΙΟΛΟΓΙΑ σάς προσκαλούν στη 2η Θρησκειολογική Ημερίδα ΙΕΡΑ/ΒΕΒΗΛΑ με θέμα:

Βυζάντιο: Ορθόδοξη πολιτεία ή πολυθρησκευτική πολιτική;

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ