Ο Πνευματικός Αντύπας ο Μολδαβός

Επιμέλεια Παναγιώτης Α. Μπούρδαλας

ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ

(Μολδαβία 1816 – Ι. Μ.  Βαρλαάμ Ρωσίας 10-01-1882)

Α). Γέννηση – ανατροφή:

Ο Γέροντας γεννήθηκε στο χωριό  Καλαποδέστι της Μολδαβίας το 1816. Οι γονείς του ζούσαν σε μεγάλη φτώχεια, αλλά ήσαν πολύ ευσεβείς. Ο πατέρας του Γεώργιος Λουκιάν ήταν διάκονος στο ναό του χωριού τους, ενώ η μητέρα του Αικατερίνα αργότερα προσήλθε σε μοναστήρι και εκεί κοιμήθηκε με το μοναχικό όνομα Ελισάβετ.  Για πολλά χρόνια δεν είχαν παιδιά, αλλά με προσευχές απέκτησαν, με πρώτο τον Αλέξανδρο, μετέπειτα Αντύπα. Η μητέρα του μάλιστα τον γέννησε χωρίς πόνους, σημάδι θεϊκό ότι προοριζόταν να φύγει από τα στενά όρια της οικογένειας.

Στην παιδική ηλικία, όταν έβοσκε τα πρόβατα του πατέρα του, έπιανε στα χέρια του δηλητηριώδη φίδια, χωρίς να τον δαγκώνουν… Ήταν πολύ απλοϊκός και ακτινοβολούσε κάτι το μη κοσμικό. Γι’ αυτό, παρότι ήθελε να μορφωθεί, δυσκολευόταν πολύ με τα γράμματα. Προσπάθησε πολύ γι’ αυτό και στο τέλος κατάφερε να του γίνονται καθημερινή τροφή τα … ιερά βιβλία.

Ο πατέρας του τον άφησε ορφανό και η μητέρα του τον έβαλε σε σχολείο για να γίνει βιβλιοδέτης. Τα κατάφερε και γυρνώντας στο σπίτι εργάστηκε με επιτυχία για να εξοικονομεί η οικογένεια τα προς το ζην  (ήταν το μεγαλύτερο παιδί).

Β). Το παράξενο φως…

Συνέχεια →

H Παντάνασσα της Κέρτεζης και η εξωτερική αποκάλυψη των πέτρινων τοίχων της

H Παντάνασσα της Κέρτεζης και η εξωτερική αποκάλυψη των πέτρινων τοίχων της

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα

Μια σημαντική απόφαση πήρε το Εκκλ. Συμβούλιο της Κέρτεζης. Άρχισε τις εργασίες με ειδικό συνεργείο αποκάλυψης των πέτρινων τοίχων του κεντρικού μας ναού. Μας ξάφνιασε, διότι δεν είχε συζητηθεί ευρύτερα το καλοκαίρι. Παρόλα αυτά η απόφαση και το αποτέλεσμα αγκαλιάστηκε από την συντριπτική πλειοψηφία των κερτεζιτών! Ο κεντρικός μας Ναός παίρνει μιά νέα και πολύ πιο καλαίσθητη, αλλά και θεολογικά ορθή, εξωτερική εμφάνιση.

1. Λίγα ιστορικά στοιχεία

Τεμπλώες εικόνες ορθοδόξων ναών: Το παράδειγμα του κεντρικού πολιούχου ναού της Κέρτεζης

 Υπόδειγμα λατρευτικό του συλλογικού ανθρώπου  

Το παράδειγμα του κεντρικού πολιούχου ναού της Κέρτεζης

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα

α. Κάλεσμα για τον «τριαδικό» άνθρωπο

Ο «μεταπτωτικός» άνθρωπος έχασε την συλλογικότητά του εκφρασμένη στο θεολογικό τρίγωνο Αδάμ-Εύα-Δημιουργός. Μπήκε στον φαύλο κύκλο της ατομικότητάς του κατηγορώντας ο Αδάμ την Εύα του. Νωρίτερα είχαν αποκοπεί από την «Πηγή της Ζωής», τον Δημιουργό. Γι αυτό στην ορθόδοξη θεολογία ο μεταπτωτικός άνθρωπος είναι ουσιαστικά ο άνθρωπος-άτομο[1]. Η διάσπαση αυτή πήρε γενικότερα χαρακτηριστικά, που μπορούν συνοπτικά να ονομαστούν «αλλοτρίωση» και έφτασε κατόπιν μέχρι τα κατάβαθα της κτίσης.

Θαβώρ: Οι πολλαπλές Τριάδες, τα φώτα και το Φως

Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού – Θεοφάνη του Κρητός, Ι.Μ. Σταυρονικήτα, 1546 μ.Χ.

Του Παναγιώτη Α.  Μπούρδαλα

1. Παλαιά και σύγχρονη κυβερνητική

Ζώντας στην τέταρτη τεχνολογική επανάσταση (κυβερνητική) μπορούμε να κατανοήσουμε ότι η διακίνηση των πληροφοριών γίνεται σε κλάσματα δευτερολέπτων παντού σχεδόν στον πλανήτη μας μέσω των δορυφόρων και του όλου ηλεκτρονικού πλέγματος. Μάλιστα είμαστε ακόμα στην αρχή, αφού μόλις τώρα σχεδιάζεται πιλοτικά και στη χώρα μας το ηλεκτρονικό νέφος G5[1] σε επίπεδο πόλεων (Τρίκαλα, Πάτρα). Από την άλλη η ρομποτική είναι πλέον σε πλήρη ανάπτυξη, κυρίως στη βαριά βιομηχανία, αλλά προχωρά και στους μικροχώρους όπως η ιατρική και οι αγορές (ηλεκτρονικό χρήμα). Ταυτόχρονα το πλέγμα αυτό, πέρα της μείωσης των αναγκών σ’ εργατικά χέρια, έχει και μιά άλλη τεράστια επίπτωση στις κοινωνίες. Πρόκειται για τον παγκόσμιο έλεγχο.

Πριν την ενανθρώπιση του Θεού Λόγου (κατά την ορθόδοξη χριστιανική θεολογία) το πλέγμα αυτό γινόταν με το δίκτυο των φρυκτωριών[2] στους λαούς της ευρύτερης περιοχής μας. Στη θέση των σημερινών υπερυψωμένων δορυφόρων ήταν οι κορυφές των βουνών και στη θέση των κεραιών οι κορυφές των λόφων. Αντί της αόρατης υπέρυθρης και λοιπής ακτινοβολίας γινόταν χρήση του ορατού φωτός από νυχτερινές φωτιές και μετάδοσης πληροφοριών μέσω κατάλληλων κωδικοποιήσεων. Έτσι μαθεύτηκε πολύ γρήγορα π. χ. η πτώση της Τροίας.

Συνέχεια →

ΚΕΡΤΕΖΗ: Γιόρτασαν την Μεταμόρφωση του Σωτήρος ανάμεσα στα έλατα και τις υπεραιωνόβιες Πουρνάρες

Η ώρα του αντιδώρου…

Του Παναγιώτη Μπούρδαλα

Ανάμεσα στις υπεραιωνόβιες Πουρνάρες κι εκεί που τα έλατα φουντώνουν, στα 950 μ. υψόμετρο, η Κέρτεζη σύσσωμη σχεδόν εόρτασε την Μεταμόρφωση του Σωτήρος Χριστού, όπου και το ομώνυμο πλέον ξωκκλήσι. Μέχρι τον 16ο αι. ήταν παρεκκλήσιο του Ι. Μετοχίου (του Αγίου Νικολάου του εν Μύροις της Κιλικίας) της Αγίας Λαύρας.

Στα 1875 ανακαινίστηκε για πρώτη φορά από τον γερο Καλύβα, φερτό τσοπάνη του Καλοκαιριού.

Έκτοτε λειτουργεί κάθε έτος πανηγυρικά. Ακόμη κι αν συμπέσει σε μέρα Κυριακή λειτουργεί, αφού πρόκειται για δεσποτική εορτή.

Ο Ιερομάρτυρας Γρηγόριος ο Ε΄, ο Οικουμενικός Πατριάρχης του Γένους

Ο Ιερομάρτυρας Γρηγόριος ο Ε΄, ο Οικουμενικός Πατριάρχης του Γένους

(Δημητσάνα Αρκαδίας 1745 – Κωνσταντινούπολη 10-04-1821)

Του Παναγιώτη Α. Μπούρδαλα

Εορτή: 10 Απριλίου

ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑ

Α. Γέννηση – ανατροφή

Ο διαπρεπής αυτός Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως γεννήθηκε στην Δημητσάνα Αρκαδίας το 1745 από πτωχούς γονείς. Ο πατέρας του ονομαζόταν Ιωάννης Αγγελόπουλος και η μητέρα του Ασημίνα (το γένος Παναγιωτόπουλου). Βαφτίστηκε και πήρε το όνομα Γεώργιος. Είχε έναν αδελφό και δύο αδελφές. Το  μικρό αυτό τσοπανόπουλο έμαθε τα πρώτα γράμματα στην Δημητσάνα, στη Σχολή που λειτουργούσε εκεί από το 1764 από τον θείο του και ανάδοχό του  ιερομόναχο Μελέτιο και τον ιερομόναχο Αθανάσιο Ρουσόπουλο.

Β. Σπουδές

Συνέχεια →

Δυνατότητες και κίνδυνοι στην Πανορθόδοξη σύνοδο του 2016

«…Η δύναμίς μου εν ασθενεία τελειούται…»

Θάλεγε εύλογα προς εμένα ένας σώφρων χριστιανός «τι θέλει η αλεπού στο παζάρι;» Ο υποφαινόμενος εννοείται ότι θα ήμουν η αλεπού και το παζάρι οι συζητήσεις, διαπραγματεύσεις που  κάνουν  οι Προκαθήμενοι που συμμετέχουν στην Σύναξη της Κωνσταντινούπολης αυτές τις μέρες προεδρεύοντος του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου του Α΄και αποφάσισαν την Πανορθόδοξη Σύνοδο για το 2016, την οποία προετοιμάζουν… πενήντα χρόνια…

Βεβαίως και υπάρχουν αντιρρήσεις πολλών ειδών γι’ αυτή τη Σύνοδο, όχι τόσο από το αδαές χριστιανικό πλήρωμα, όσο από θεολογούντες, κληρικούς, μοναχούς και λαϊκούς. Παρά ταύτα κάποιοι άλλοι χαίρονται προκαταβολικά από χθές, 7-3-2014: «Στην Κωνσταντινούπολη το 2016: Επιτέλους! Αποφάσισαν την σύγκληση της Πανορθόδοξης Συνόδου».

Τα θέματα που καίνε είναι κυρίως εκκλησιολογικά:

Τοπικότητα, Εθνικότητα και Οικουμενικότητα κατά την Προϋπάντηση (Υπαπαντή) του Ιησού XC

Στις μέρες που πέρασαν, ανάμεσα σε πολλά γεγονότα, σημαδευτήκαμε ιδιαζόντως από δυο μικρά νησάκια στο Ανατολικό Αιγαίο. Το Ανατολικό Αιγαίο, από τότε που αποτελεί οιονεί σύνορο μεταξύ κρατών και όχι λίμνη μιας επικράτειας, στιγματίζεται από γεγονότα.

Νοτιοανατολικά του Αιγαίου πριν από 2000 χρόνια και κάτι ο σαράντα ημερών Ιησούς, πρωτότοκος γιος της Μαρίας, εφάρμοζε δια των γονέων του για άλλη μια φορά τον Ιουδαϊκό Νόμο, ώστε να τον υπερβεί. Η υπέρβασή του όμως αποτελεί και προσωπικό, μα και συλλογικό κατόρθωμα ομάδων, λαών και εθνών.

Σήμερα Κυριακή συμπίπτει (με το νέο ημερολόγιο) η γιορτή της Υπαπαντής (Προϋπάντησης) του Ιησού από τον πνευματοφόρο Συμεών* με την ελικοειδή Αναστάσιμη επιμονή των ορθοδόξων. Η έλλειψη υπέρβασης του Νόμου όμως σηματοδοτήθηκε καίρια:

«Τομές στο χρόνο», η 8η μέρα και η Περιτομή του Ιησού

“…Οἱ μόνοι ἀληθεῖς οἰωνοὶ εἶναι τὰ πράγματα. Πλήν, ἂν ὑπάρχωσιν ἄλλοι συμβολικοί, ἐναέριοι ἢ ἐπίγειοι οἰωνοί, ἔρχονται ἐπικουρικῶς μόνον, διὰ ν’ ἀνοίξουν τὰ ὄμματα τῶν τυφλῶν, ὅσοι δὲν βλέπουν τὰ πράγματα….”, Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, εφημερίδα Ακρόπολις την 01 Ιανουαρίου 1896. [1]

******

Αφορμή μου έδωσε για τη σημερινή ανάρτηση ένα προχθεσινοβραδινό ντοκιμαντέρ στον τηλεοπτικό Σκάι με θέμα μια περίληψη για την πρώιμη ζωή του κοσμολόγου, φυσικού και μαθηματικού Στήβεν Φρ. Χώκινγκ (Steven W. Hawkins). [2]

Βεβαίως δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι σήμερα/χθές είναι/ήταν πολιτική Πρωτοχρονιά και εκκλησιαστικά εορτάζεται η «δεσποτική» εορτή της Περιτομής και ονοματοδοσίας του Ιησού XC. Επομένως το ντικιμαντέρ έχει σχέση με την «τομή» των ημερολογιακών ετών, δηλαδή με μια πολιτική τομή του χρόνου. Εδώ θα παρουσιάσουμε, όχι και τόσο συνοπτικά, κάποια εισαγωγικά στοιχεία για το χρόνο, τα πολιτικά ημερολόγια και κάποιες από τις συμβολικές χρήσεις στον (ορθόδοξο) χριστιανικό εκκλησιαστικό – εορτολογικό χρόνο.

******

Ο χρόνος δεν θεωρείται πλέον στην φυσική επιστήμη ως ένα τελείως ανεξάρτητο μέγεθος-ποσότητα, αλλά συναρτάται με τις κινήσεις των μορφών της ύλης (υλοενέργειας) και τη δημιουργία του χώρου (χωροχρόνου). Το αν ο χρόνος έρχεται από το προϊστορικό άπειρο, αν έχει όρια, τομές ή δεν υπάρχει επ’ άπειρο αποτελεί ένα από τα πιο συναρπαστικά ζητήματα. Αυτά ξεπερνούν τα «σύνορα» της φυσικής, της κοσμολογίας και αλληλοπεριχωρούνται στα «χωράφια» της φιλοσοφίας, όσο και της επιστημονικής-καταφατικής αλλά και της αποκαλυπτικής-αποφατικής θεολογίας.

Η γενική φτωχοποίηση, το ξέσκισμα των εκσυγχρονιστικών αξιών και η διαθεσιμότητα της …Παναγιάς

Αξιοκρατία, αξιολόγηση, αριστεία, αστική αντιπροσωπευτική δημοκρατία, εθνική ανεξαρτησία, κοινωνική απελευθέρωση…. Όλες οι αξίες της μεταπολίτευσης ξεσκίζονται. Οι τρεις τελευταίες – της πρώιμης – ξεσκίστηκαν από τους εκσυγχρονιστές, αρχής γενομένης στο συμβολικό έτος 1985… Οι τρεις πρώτες – της ύστερης – ξεσκίστηκαν στα τρία πρώτα χρόνια του μνημονίου, αλλά έγιναν δημόσια και συλλογικά αποδεκτά τον τελευταίο Ιούλιο (του  2013 ).

Δεν κάνω μια μεθοδολογική ανάλυση. Δεν έχω την ψυχική ηρεμία να το κάνω, ούτε τη διάθεση, αλλά δεν στοχεύω και πολύ στη λογική (σας). Εξάλλου πάλι θα προσπαθήσω να ξεκλέψω λίγο χρόνο να περπατήσω, αλλά και να ανατροφοδοτηθώ στον πλάτανο της κεντρικής πλατείας (της Παντάνασσας) και αν μου χαριστεί και από δίπλα στις δεκαπενταύγουστες – συχνά εθιμοτυπικές – παρακλήσεις. Παρακλήσεις προς την Παναγιά που έχουμε θέσει σε αορίστου χρόνου διαθεσιμότητα οι νεοέλληνες.